ပညာတန္ခိုုး ျဖင့္လင္းေစေသာ္
‘’ Education is the most powerful weapon; we can use to change the world.’’ Nelson Mandela
ပညေရးဟာ အစြမ္းထက္ဆံုုးလက္နက္၊ ဒါကိုုအသံုုးျပဳျပီး ကမၻာၾကီးကိုု ေျပာင္းလဲေအာင္ က်ေနာ္တိုု ့လုုပ္နိင္တယ္ ။ ( နယ္လ္ဆင္မန္ ဒဲလား )
ပါေမကၡေဒါက္တာထင္ေအာင္ေမးခြ န္း
‘’ အစိုုးရပညာေရး၀န္ၾကီး နဲ ့လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေတြကိုု က်ေနာ္တိုုခုုေမးျခင္တယ္။ သင္ရိုုးညြန္းတန္းဆိုုတာ ဘာကိုုေခၚတာပါလဲ ‘’ လိုု ့ ပညာေရး ေလးပြင့္ဆိုုင္ အစည္းေ၀းမွာ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ တင္ေအာင္ က ေမးခြန္းထုုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပ ါတယ္။
ပညာေရး၀န္ၾကီးေရာ ၾကံ့ခုုိင္အမတ္ ေတြ မေျဖ နိင္ၾကဘူး လိုု ့သိရပါတယ္။ ဒီအခါ မွာ ဆရာၾကီးက ဟာသ ဇတ္လမ္းေလး တခုုကိုုေျပာ ျပတယ္လိုု ့သိရတယ္။ ဇတ္လမ္းကေတာ့ အေမရိကန္ ပညာေရး၀န္ၾကီးနဲ ့ ျပင္သစ္ ပညာေရး၀န္ၾကီးတိုု ့ စားေသာက္ဆိုုင္ တခုုမွာ ေန ့လည္ စားၾကတယ္။ စားေနရင္ ျပင္သစ္ပညာေရး၀န္ၾကီးက လက္ က လက္ပတ္နာရီကိုုၾကည့္လုုိက္ရ င္ အခုုဆိုုရင္ က်ဴပ္တိုု ့ ဆီက ေက်ာင္းေတြမွာ ဘာကိုုသင္ေနတယ္ဆိုု တာ အတိအက်ေျပာနိင္တယ္လုုိ ့ ၾကြားသတဲ့။ ဒီအခါမွာ အေမရိကန္ ပညာေရး ၀န္ၾကီးက က်ဳပ္ကေတာ့ မေျပာနိင္ဘူး သူတိုု ့သင္ျခင္သလိုု သင္ေနၾကတာလိုု ့ ဆိုုတယ္။ ဆရာၾကီးက ၀န္ၾကီးေတြကိုု ေျပာျပတဲ့ပုုံျပင္ကေတာ့ဒါပါ ပဲ။ ၀န္ၾကီးေတြနားလည္ေစျခင္းအလိ ုုငွာ က်ေနာ္ နည္းနည္း ထပ္မံ ရွင္းလင္းတင္ျပျခင္တယ္။ ၁၉ ၆၀ မတိုုင္ခင္ေလာက္က တကမၻာလံုုး က နိင္ငံေတြ တိုုင္ ဟာ မူလတန္းကေန အထက္ တန္းေတြအထိ သင္ရိုုးညြန္းတန္းေတြန ဲ ့သင္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္ မသင္ေတာ့ဘူး။
အေမရိကန္ ေတြ တီထြင္ထားတဲ့ပညာေရးစနစ္ ဟာ ဘာလဲ လုုိ ့ေမးရင္ ။ ဒီမိုုကေရစီပညာေရး သိုု ့မဟုုတ္ လစ္ဘရယ္အတ္ဒ္ ( Liberal Arts ) ျဖစ္လာတယ္။
မူလတန္းကေန ပါရဂူတန္းေတြအထိ ေက်ာင္းတိုုင္းမွာ သင္ရိုုးညြန္းတန္းေတြဟာ တေက်ာင္းနဲ့တေက်ာင္းလံုုး၀ မတူၾက ဘူး။ေက်ာင္းအုုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြ ဲ ့ ေတြက စိတ္ၾကိဳက္ သင္ရိုုးညြန္းတန္းကိုုေရးဆြ ဲ ျပီးသင္ၾကတယ္။
၂၀၀၇ ခုုနစ္ စရင္းအရ အေမရိကန္ မွာ စာသင္သား ၈၁.၅ သန္းရိွတယ္။ မူလတန္း ေက်ာင္းသားက ၃၇.၉ သန္း၊ အလယ္တန္း နဲ့ အထက္တန္း ေက်ာင္းသား ၂၆.၁ သန္း တကၠသိုုလ္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသား ၂၀.၅သန္း ရိွပါတယ္။ ေက်ာင္းသား ၈၅ ရာခုုိင္ႏႈန္း ဘြဲ ့ရၾကတယ္။ ၃၀ရာခိုုင္ႏႈန္းက ဘဲြ ့လြန္ နဲ ့ပါရဂူဘြဲအထိရရိွၾကတယ္။ ပညာေရးအအသံုုးစရိတ္က ၁.၃ ထီလီယံေဒၚလာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုုနစ္ စစ္ေရးအသံုုးစရိတ္က ၅၂၆ ဘီလီယံေဒၚလာျဖစ္ပါတယ္။ ပညာေရးအသံုုးစရိတ္က နစ္စဥ္စစ္စရိတ္ထက္ ပိုုသံုုးေနတာကိုုေတြ ့နိင္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ပညာေရးအေၾကာင္း ကိုုအေမရိကန္ ေရာက္ျမန္မာမိသားစုုေတြထံမွ ာေမးျမန္းနိင္ပါတယ္။ ဒီလိုု တေက်ာင္းတဂါထာ တရြာတပုုဒ္ဆန္းသင္ၾကားနည္း စနစ္ကိုုက အေမရိကန္ ပညာေရးရဲ့ထူးျခားခ်က္ျဖစ္ေန တယ္။
ဒီလိုု တေက်ာင္း တမ်ိဳးသင္ေနေပမဲ့ အေမရိကန္ ကေလးေတြဟာ သူမ်ားနိင္ငံက ကေလးေတြထက္ သာလြန္ ေနတာကိုုေတြ ့ရတယ္။ ကေလးေတြအားလံုုးရဲ ့ ဖတ္စာအုုပ္ေတြဟာ ခင္ဗ်ား အဖိုု ့မ်က္စိလွည္စရာျဖစ္တယ္။ ဖတ္စာအုုပ္ေတြကလဲ တမ်ိဳးစီျဖစ္ေနတယ္။ အဂၤလိပ္စာ၊ သခ်ာၤ၊ သမိုုင္း၊ သိပံၺ စတဲ့ဘာသာရပ္အသီးသီးရဲ့ သင္ရိုုးညြန္းတန္းစာအုုပ္ေတ ြဟာ တေက်ာင္းနဲ့တေက်ာင္း လံုုး၀ ကိုု မတူၾကပါဘူး။
တူညီမႈ
ေက်ာင္းေတြ သင္ရိုုးညြန္းတန္းမတူၾကေပမဲ ့ တူညီတာတခုုေတာ့ရိွပါတယ္။ ဒီေက်ာင္းေပါင္းစံုုက ဆင္းလာတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ
၁။ ထူးခ်ြန္ထက္ျမက္ၾကတယ္။ ၂။ ရိုုးသားမႈ ၃။ တာ၀န္ ခံမႈ ၄။ မာနာေထာင္လြားမႈမရိွမႈ ၄။ သူတိုု့ နိင္ငံအေပၚခ်စ္မႈ ၅။ လူကိုုလူလိုုျမင္နိင္မႈ ေတြ က ဘယ္နစ္ငံနဲ့မွမတူေအာင္ ကိုုတူညီတဲ့အရည္အေသြးေတြျဖစ ္လာတယ္။
ဒီထဲမွာ တခ်ိုု ့ေတြဟာ အထက္တန္း ပညာမျပီးဆံုုးတာ၊ လူေလလူလြင္ျဖစ္သြားတာ ေတြမရိွဘူးမဟုုတ္ရိွၾကပါတယ္ ။
တခ်ိဳ ့သူေတြက အေမရီကန္ ေက်ာင္းသား ေတြသခ်ာၤ ညံတာ၊ ဂ်ပန္၊တရုုပ္၊ အိႏၵယ အာရွေက်ာင္းသားေတြသခ်ာၤေတာ္ တာကိုုေထာက္ျပၾကပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မေမ ့ဖိုု ့တခုုကေတာ့ သခ်ာၤ နဲ့ပတ္သက္လိုု ၊ သိပၺံပညာေတြနဲ့ပတ္သက္လုုိ ့ သီအိုုရီ အသစ္ေတြကိုု ထုုတ္လာတဲ့သူေတြက ေတာ့ အေမရိကန္ က ေက်ာင္း သားေတြ အေနာက္တိုုင္းသားေတြပဲျဖစ္ေ နေသးတယ္ဆိုုတာကိုုေတြ ့ရပါတယ္။ ကြန္ျပဴတာေခတ္မွာလဲ အိႏၵယေတြ ကြန္ျပဴတာ ေတာ္ၾကတာကိုု ခ်ီးၾကဴးတယ္။ ဒါေပမဲ့အိႏၵယက တနစ္ကိုု ကြန္ျပဴတာ ပါရဂူဘြဲ ၅၀၀ ေမြးထုုတ္ နိင္ေနခ်ိန္မွာအေမရိကန္က တနစ္ကိုုတသိန္းေမြးထုုတ္ေနတ ဲ့အတြက္ ကြန္ျပဴတာနည္းပညာ ေတြမွာလဲ အေမရိကန္ ေက်ာင္းေတြက ေရွ ့ကိုုေရာက္ေနျပန္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ေရာက္ျမန္မာမိသားစုုေတြကိုု က်ေနာ္မၾကာခန လည္ပတ္ တဲ့အခါမွာသူတိုု ့ကေလးငယ္ေတြနဲ့ေျပာျဖစ္ၾကတယ ္။ ကေလးေတြဟာရိုုးသားလာတာကိုုေ တြ့ရတယ္။ ရန္လုုိမႈေတြနည္းလာတယ္။ လူၾကီးေတြလိုုရင္ ့က်က္ေနတာကိုုေတြ ့ရပါတယ္။ က်ေနာ္မိတ္ေဆြ ကိုုမူးသာရဲ ့ သမီးငယ္နစ္ဦးရဲ ၅ နစ္နဲ ့၇ နစ္ သမီးေလးေတြရဲ ့ျဖစ္ရပ္ကိုုေျပာျပျခင္တယ္။
တေန ့မွာ သမီးငယ္နစ္ေယာက္ မိုုက္ကရိုုေ၀့ထဲမွာ ပီစာ ကိုုေႏြးေနတံုုး ခလုုတ္မွားနိပ္ၾကတဲ့အတြက္ မိုုက္ကရိုုေ၀့ ပ်က္သြားတယ္။ အေမျပန္လာရင္ ဆူေတာ့မွာပဲဆိုုျပီး သူတိုု ့ညီအမ နစ္ေယာက္ စိုုးရိမ္ေနၾကတယ္ ။ ငိုုေနၾကတယ္။ ကိုုမူးသာလည္း ကေလးေတြ အငိုု တိတ္ေအာင္ ဆိုုျပီး ကဲ မငိုု ေနၾကတဲ့ အေမျပန္လာရင္ ေဖေဖလုုပ္တာ ဆိုုျပီး ေျပာလိုုက္မယ္ဆိုုျပီ ေခ်ာ့လုုိက္ေတာ့ အငယ္ဆံုုးသမီးေလးက ‘’you are lire’’ အေဖလိမ္တာပဲလုုိ့ေအာ္ဟစ္ေတာ ့တယ္။ သမီးၾကီးကလဲ ‘’ this is not proper way ‘’ ဒါ နည္းလမ္း မမွန္ဘူး လိုု ့ျငင္းသတဲ့။ ကိုုမူးသာလဲ ဘာေျပာရမွန္းမသိေအာင္ကိုုျဖ စ္သြားတယ္ဆိုုတယ္။ သူတိုု ့အေမျပန္လာေတာ့ သူတိုု ့လုုပ္မိတာကိုု ၀ံခံၾကသတဲ့။ ဒါဟာ အေမရိကန္ ပညာေရးရဲ ့ က သြန္သင္ခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ ျပည္ကိုုျပန္ေရာက္ေတာ့ ကေလးငယ္ေတြနဲ ့စကားေျပာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာကေလးငယ္ေတြဟာ လူၾကီးအၾကိဳက္ကိုု ေျပာ ၾကရတာ ကိုု ၀မ္းနည္းဖြယ္ေတြ ့ရပါတယ္။
အေမရိကန္ ေက်ာင္းေတြရဲ့ထူးျခားခ်က္တခ ုုကလဲ ကေလးေတြဟာ ဘာလူမ်ိဳး ဘာဘာသာ၀င္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒုုတိယမ်ိဳးဆက္ကေလးေတြဟာ အေမရိကန္ ေတြျဖစ္သြားၾကတယ္။ ကေလးေတြကိုုနိင္ငံေတာ္က စည္းရံုုးထားနိင္မႈျဖစ္တယ္။ ဒါက ဥေရာပနိင္ငံေတြထက္ေတာင္ ထူးျခားေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးေတြ၊ လူၾကီးေတြ၊ ပညာရွင္ေတြနဲ ့စကားေျပာၾကရင္သူတိုု ့ဟာ အေမရိကန္ နိင္ငံေတာ္နဲ ့ တသံထည္းထြက္ေနၾကတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာ သင္ရိုုးညြန္းတန္း တေက်ာင္းတမ်ိုုးသင္ေပမဲ့ တသံထည္း ထြက္ေနျခင္းဟာ ထူးျခားမႈလိုုျဖစ္ေနတယ္။ ဘာသာလူမ်ိဳးခြဲျခားမႈမရိွၾက ပဲ ဘုုရားေဟာသလုုိပဲ လူကိုုလူလိုုျမင္ေနၾကတာက အလြန္ထူးျခားမႈျဖစ္ေနပါတယ္။
ဒီလိုုပညာေရးစနစ္ ျမန္မာ ျပည္မွာရိွခဲ့သလား လိုု ့ေမးရင္ ရိွခဲ့ပါတယ္လုုိ ့ က်ေနာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္ ။ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္က ပညာေရးဟာ ဒီထက္ေတာင္လြတ္လပ္မႈရိွခဲ့ၾ ကတယ္လိုု ့ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တယ္။ ျမန္မာ ပညာေရးအစ ဘုုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြက ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးယခင္က ဘုုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြကပ ဲ ကေလးေတြရဲ ့ပညာေရးကိုု ကိုုယ္နည္းကိုုယ္ဟန္ တာ၀န္ယူထားၾကတယ္။ ဘုုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြက တေက်ာင္းကိုုတမ်ိဳး သင္ေပးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုုေက်ာင္းေတြေၾကာင့္ ေတာင္ဖီလာဆရာေတာ္၊နတ္မီးလင္ းဆရာေတာ္ တိုု ့ရဲ ့ေက်ာင္းေတြေၾကာင့္ ရွင္မဟာရဌသာရ၊ ရွင္မဟာသီလ၀ံသ၊ နတ္ရွင္ေနာင္၊ ေယာမင္းၾကီး ဦးဘိုုးလိႈင္တိုု ့လိုု ရဟန္း ပညာရိွ၊ လူပညာရိွေတြ ေတြေမြးထုုတ္နိင္ခဲ့ၾကတာျဖစ ္တယ္။
ဘုုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြမွ ာ သင္ရိုုးညြန္းတန္းတခုုတည္းက ိုုသင္ၾကားခဲ့ၾကတာမဟုုတ္ပါဘ ူး။ အတြက္အခ်က္ေတြ၊ အေရးအဖတ္ အေျပာေတြ၊ စာရိတၱဆိုုင္ရာသင္ၾကားမႈေတြ ကိုုဘုုန္းေတာ္ၾကီးေတြက ကိုုယ္ေက်ာင္းနဲ့ ကိုု္ယ္ နည္းကိုုယ္ဟန္နဲသင္ခဲ့ၾကတယ္ ။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးတဲ့အခါမွာ ဦးႏုုအစိုုးရလက္ထက္မွာလဲ ျမန္မာ ပညာေ၇းဟာ ဒီမိုုကေရစီပညာေရးစနစ္ျဖစ္တ ယ္။ မူလတန္း အထက္တန္း သင္ရိုုးညြန္းတန္းက တခုတမ်ိုုးတည္းျဖစ္ိေပမဲ့လြ တ္လပ္စြာ သင္ၾကားနိင္ၾကတယ္။ အလြတ္သင္ေက်ာင္းေတြလဲရိွခဲ့ ၾကတယ္။ အလြတ္သင္ေက်ာင္းေတြကအရည္အေသ ြးျမင့္ၾကတယ္။ စာေရးဆရာ ေသာ္တာေဆြဟာ အသက္ၾကီးမွာအလြတ္သင္ေက်ာင္း တခုုကေန ပညာသင္ၾကားခဲ့တယ္။ ဒီေက်ာင္းက ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပုုံရတယ္။ ေသာ္တာေဆြဟာ ခ်ားလ္ဒစ္ကင္းရဲ ့ the great expectation လိုုဂႏ၀င္ ၀ထၱဳ ၾကီးကိုု ေမ်ာ္တလင့္လင္ ဆိုုျပီးဘာသာျပန္နိင္ခဲ့တဲ့ အထိ ျဖစ္ခဲ့တာဟာ အလြတ္သင္ေက်ာင္းရဲ ့မွာသင္ခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္စာ ပညာေရး ေၾကာင့္လိုု ့ေျပာနိင္တယ္။
ျမန္မာ ျပည္မွာ တကယ္ဒီမိုုကေရစီရိွခဲ့မယ္ဆိ ုုရင္ ေရနံေခ်ာင္းျမိုု ့သားကိုုေမာင္ေမာင္၀မ္းဟာ အဂၤလိပ္စာသင္တန္းေက်ာင္း ေလးကေန ကေလးေတြကိုုလူေတာ္လူေမာ္ေတြ ေမြးထုုတ္နိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာေတြဟာ ေတာ္ၾကတယ္။
အေမရိကန္ နိင္ငံမွာ ဆူခ်ီ အစားေသာက္က ေပၚျပဴလာျဖစ္ေနတယ္။ ဆူခ်ီစားတာဟာ လူတန္းစားတရပ္လုုိျဖစ္ေနတယ္ ။ ဆူခ်ီ စားတဲ့သူေတြဟာ ၀င္ေငြေကာင္းတဲ့သူ၊ ေတာ္တဲ့သူ smart ျဖစ္တဲ့သူလိုု ့ အဓိပါတယ္ေတာင္ထြက္ေနပါတယ္။ ဘာျဖစ္လိုု ့လဲဆိုုေတာ့ က်မၼာေရးအတြက္ ေကာင္းတယ္။ ဆူခ်ီဟာ ေစ်းၾကီးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၀င္ေငြေကာင္းတဲ့သူပဲစားၾကတယ ္ဆိုုတဲ့သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ဂုုဏ္ယူစရာေကာင္းတာကေတာ့ အေမရိကန္ တနိင္ငံလံုုး ဆူခ်ီ ေလာကၾကီးျဖစ္လာေအာင္ လုုပ္တဲ့အထဲမွာ ျမန္မာ လူငယ္ေတြပါ၀င္ေနျခင္းျဖစ္တယ ္။ ဆူခ်ီ စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းၾကီးမွာ အမ်ားစုုက ၁၉ ၈၈ခုုနစ္ ၾကမွာ ထြက္လာၾကတဲ့ ျမန္မာေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ိဳး ဆက္ေတြျဖစ္ေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။ ပိုုင္ရွင္ က ဂ်ပန္ လူမ်ိဳးေတြျဖစ္ေပမဲ ့၀န္ထမ္းေတြက ျမန္မာ ေတြျဖစ္ေနတယ္။
ေနာက္တခုုက ျမန္မာ ေတြဟာ အေျခခံရိုုးသားမႈရိွေနၾကေသå းတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုုမွာ နယူးေယာက္ျပည္နယ္ဟာအခ်မ္းသာ ဆံုုးျပည္နယ္။ ဒီျပည္နယ္မွာနယူးေယာက္ျုုမိ ုု ့မက္ဟက္တန္ ရပ္ကြက္က အခ်မ္းသာဆံုုးေနရာျဖစ္တယ္။ မက္ဟက္တန္ထဲမွာအမွတ္ ၅ လမ္္းမွာ (Fifth Ave ) က ကမၻာလွည့္ေတြ ေရာက္လာရင္ ဒီလမ္းမွာ လမ္းေလ်ာက္ဘူးမွ နယူးေယာက္ကိုုလာရၾကိဳးနပ္တယ ္လိုု ့ခံယူၾကတယ္။ ဘာျဖစ္လိုု ့လဲ ဆိုုေတာ့ အမွတ္ ၅ လမ္းရဲ ့ ကမၻာေက်ာ္ စိန္ေရႊ ရတနာ ဆိုုင္ေတြ ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီရတနာဆိုုင္ေတြမွာလဲ ၀န္ထမ္းအမ်ားစုုက ျမန္မာ လူငယ္ေတြျဖစ္လာပါတယ္။ ျမန္မာ ဆိုုရင္အလုုပ္ရဖုုိ ့ မ်ားေနပါတယ္။ က်ေနာ္ တခါက မိတ္ေဆြတဦးကိုု ဖံုုးဆက္တာ ဖံုုးမွားျပီးရတနာဆိုုင္ကို ုေရာက္သြားတယ္။ ျမန္မာ သူငယ္ခ်င္းကိုုေမးေတာ့ ဖံုုးမွားေနေၾကာင္းေျပာတယ္။ သူက မင္းျမန္မာလား ဆိုုေတာ့ ဟုုတ္ပါတယ္ လုုိ ့ေျပာေတာ့ တဖက္က ဆိုုင္ရွင္က Burmese very good လိုု ့ျပန္ေျပာပါတယ္။ ဒီလိုုေျပာ ေတာ့ဂုုဏ္ယူရပါတယ္။ ရတနာလုုပ္ငန္းဆိုုတာ စိတ္ခ်ယံုုၾကည္မႈ အမ်ားၾကီးလိုုအပ္တာကိုုး။ ဒီစံခ်ိန္ကိုုျမန္မာေတြဆက္လ က္ထိမ္းထားနိင္ၾကပါေစလုုိ ့ဆုုေတာင္းပါတယ္။
ျမန္မာေတြဟာ ေတာ္ၾကတယ္။ထက္ျမက္ၾကတယ္။ ျမန္မာေတြကိုု တံုုးသြားေအာင္ လုုပ္လိုုက္တဲ့တရားခံက ဦးေန၀င္းပဲ။ သူလက္ထက္ကေနစျပီးျမန္မာေတြက ိုု ေၾကာက္တုုံးေတြျဖစ္ေအာင္လုု ပ္ခဲ့တာပါ။ က်ေနာ္ ျမန္မာ ျပည္ကိုုေရာက္စဥ္က အစိုုးရ၀န္ထမ္းေတြ နဲ ့ စကားေျပာခြင့္ၾကံဳခဲ့တယ္။ သတိျပဳမိတာက သူတိုု ့ဟာထူးခ်ြန္တဲ့အရည္အေသြးေတြ ရိွေနၾကေသးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ျပဳတ္ေတြ က ၀န္ၾကီးဌာန အသီးသီးမွာ ေနရာ ေကာင္းေတြယူထားျပီး အေၾကာက္တရားနဲ ့ ပ်က္စီးျခင္းငါးပါးတရားေတြက ိုု ၀န္ထမ္းေတြထဲသြပ္သြင္းလုုိက ္တဲ့အတြက္ ၀န္ထမ္းေတြဟာေတာ္ျခင္ရဲ ့နဲ့ေၾကာက္တံုုးဘ၀ ကိုုက်ေရာက္သြားရျခင္းျဖစ္ပ ါတယ္။
ျမန္မာ ပညာေရးဟာ ေဒါက္တာ ဇာနည္ ေျပာသလိုု ဖ်က္ဆီးစရာမလိုုေတာ့ေအာင္ ပ်က္စီးသြားရေလျပီဆိုုသလိုု ျဖစ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တိုု ့ပညာေရးကိုု ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရမယ္။
တကၠသိုုလ္ေကာ္လိပ္ေတြဟာလြတ္ လပ္တဲ့ စီမံခန္ ့ခြဲ မႈ ရိွရမယ္။ ေက်ာင္းတိုုင္းမွာလြတ္လပ္စြ ာသင္ၾကားခြင့္ရိွရမယ္။ ကိုုယ္ၾကိဳက္သလိုုကိုုယ္သင္ ပိုုင္ခြင့္ရိွရမယ္။ မ္ိမိ၀ါသနာပါရာကိုုသင္ယူခြင ့္ရိွရမယ္။ ပညာေရးရဲ ့အနစ္သာရ က တီထြင္ၾကံဆနိင္မႈ ( Creativity ) စာရိတၱေကာင္းမြန္ မႈ ( Moral Value) တာ၀န္သိမႈေတြ ( Responsibility ) လူသား၀ါဒ ( Humanity) ရိွမႈ ဆိုုတာေတြ ရိွရမယ္။
အခုု ေက်ာင္းသားေတြ ပညာေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးကိုုလု ုပ္ေနၾကပါျပီ။ ေၾကာက္တံုုး ဘ၀က လြတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီ းလိုု့ေျပာလုုိ ့ရပါတယ္။
ဒီလႈပ္ရွားမႈကိုု လူတိုုင္း လူတိုုင္ း ပါ၀င္ေထာက္ခံရမယ္။ ဒါဟာ သမိုုင္း၀င္လႈပ္ရွားမႈၾကီးျ ဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တိုု ့ဟာ ကိုုယ္အခြင့္အေရးဆံုုးရံႈးေ နတာေတြကိုု သည္းခံ နိင္ပါတယ္။ နိင္ငံေရးရဲ ့ အေပးအယူအေလ်ာ့အတင္းေတြကိုုလ က္ခံနိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုုိ ့သားသမီးေတြ ရဲ ့ပညာတတ္ျဖစ္ဖိုု ့ကေတာ့ တျပားသားမွ အေလ်ာ့မခံနိင္ဘူးလုုိ ့ အတိအလင္းေျပာခ်င္ပါတယ္။
မိုုးသီးဇြန္
ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁၅၊ ၂၀၁၅.
Credit to: Moe Thee Zun
Copy from his Facebook post: https://www.facebook.com/moethee.zun?fref=photo
‘’ Education is the most powerful weapon; we can use to change the world.’’ Nelson Mandela
ပညေရးဟာ အစြမ္းထက္ဆံုုးလက္နက္၊ ဒါကိုုအသံုုးျပဳျပီး ကမၻာၾကီးကိုု ေျပာင္းလဲေအာင္ က်ေနာ္တိုု ့လုုပ္နိင္တယ္ ။ ( နယ္လ္ဆင္မန္ ဒဲလား )
ပါေမကၡေဒါက္တာထင္ေအာင္ေမးခြ
‘’ အစိုုးရပညာေရး၀န္ၾကီး နဲ ့လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေတြကိုု က်ေနာ္တိုုခုုေမးျခင္တယ္။ သင္ရိုုးညြန္းတန္းဆိုုတာ ဘာကိုုေခၚတာပါလဲ ‘’ လိုု ့ ပညာေရး ေလးပြင့္ဆိုုင္ အစည္းေ၀းမွာ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ တင္ေအာင္ က ေမးခြန္းထုုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပ
ပညာေရး၀န္ၾကီးေရာ ၾကံ့ခုုိင္အမတ္ ေတြ မေျဖ နိင္ၾကဘူး လိုု ့သိရပါတယ္။ ဒီအခါ မွာ ဆရာၾကီးက ဟာသ ဇတ္လမ္းေလး တခုုကိုုေျပာ ျပတယ္လိုု ့သိရတယ္။ ဇတ္လမ္းကေတာ့ အေမရိကန္ ပညာေရး၀န္ၾကီးနဲ ့ ျပင္သစ္ ပညာေရး၀န္ၾကီးတိုု ့ စားေသာက္ဆိုုင္ တခုုမွာ ေန ့လည္ စားၾကတယ္။ စားေနရင္ ျပင္သစ္ပညာေရး၀န္ၾကီးက လက္ က လက္ပတ္နာရီကိုုၾကည့္လုုိက္ရ
အေမရိကန္ ေတြ တီထြင္ထားတဲ့ပညာေရးစနစ္ ဟာ ဘာလဲ လုုိ ့ေမးရင္ ။ ဒီမိုုကေရစီပညာေရး သိုု ့မဟုုတ္ လစ္ဘရယ္အတ္ဒ္ ( Liberal Arts ) ျဖစ္လာတယ္။
မူလတန္းကေန ပါရဂူတန္းေတြအထိ ေက်ာင္းတိုုင္းမွာ သင္ရိုုးညြန္းတန္းေတြဟာ တေက်ာင္းနဲ့တေက်ာင္းလံုုး၀ မတူၾက ဘူး။ေက်ာင္းအုုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြ ဲ ့ ေတြက စိတ္ၾကိဳက္ သင္ရိုုးညြန္းတန္းကိုုေရးဆြ
၂၀၀၇ ခုုနစ္ စရင္းအရ အေမရိကန္ မွာ စာသင္သား ၈၁.၅ သန္းရိွတယ္။ မူလတန္း ေက်ာင္းသားက ၃၇.၉ သန္း၊ အလယ္တန္း နဲ့ အထက္တန္း ေက်ာင္းသား ၂၆.၁ သန္း တကၠသိုုလ္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသား ၂၀.၅သန္း ရိွပါတယ္။ ေက်ာင္းသား ၈၅ ရာခုုိင္ႏႈန္း ဘြဲ ့ရၾကတယ္။ ၃၀ရာခိုုင္ႏႈန္းက ဘဲြ ့လြန္ နဲ ့ပါရဂူဘြဲအထိရရိွၾကတယ္။ ပညာေရးအအသံုုးစရိတ္က ၁.၃ ထီလီယံေဒၚလာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုုနစ္ စစ္ေရးအသံုုးစရိတ္က ၅၂၆ ဘီလီယံေဒၚလာျဖစ္ပါတယ္။ ပညာေရးအသံုုးစရိတ္က နစ္စဥ္စစ္စရိတ္ထက္ ပိုုသံုုးေနတာကိုုေတြ ့နိင္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ပညာေရးအေၾကာင္း ကိုုအေမရိကန္ ေရာက္ျမန္မာမိသားစုုေတြထံမွ
ဒီလိုု တေက်ာင္း တမ်ိဳးသင္ေနေပမဲ့ အေမရိကန္ ကေလးေတြဟာ သူမ်ားနိင္ငံက ကေလးေတြထက္ သာလြန္ ေနတာကိုုေတြ ့ရတယ္။ ကေလးေတြအားလံုုးရဲ ့ ဖတ္စာအုုပ္ေတြဟာ ခင္ဗ်ား အဖိုု ့မ်က္စိလွည္စရာျဖစ္တယ္။ ဖတ္စာအုုပ္ေတြကလဲ တမ်ိဳးစီျဖစ္ေနတယ္။ အဂၤလိပ္စာ၊ သခ်ာၤ၊ သမိုုင္း၊ သိပံၺ စတဲ့ဘာသာရပ္အသီးသီးရဲ့ သင္ရိုုးညြန္းတန္းစာအုုပ္ေတ
တူညီမႈ
ေက်ာင္းေတြ သင္ရိုုးညြန္းတန္းမတူၾကေပမဲ
၁။ ထူးခ်ြန္ထက္ျမက္ၾကတယ္။ ၂။ ရိုုးသားမႈ ၃။ တာ၀န္ ခံမႈ ၄။ မာနာေထာင္လြားမႈမရိွမႈ ၄။ သူတိုု့ နိင္ငံအေပၚခ်စ္မႈ ၅။ လူကိုုလူလိုုျမင္နိင္မႈ ေတြ က ဘယ္နစ္ငံနဲ့မွမတူေအာင္ ကိုုတူညီတဲ့အရည္အေသြးေတြျဖစ
ဒီထဲမွာ တခ်ိုု ့ေတြဟာ အထက္တန္း ပညာမျပီးဆံုုးတာ၊ လူေလလူလြင္ျဖစ္သြားတာ ေတြမရိွဘူးမဟုုတ္ရိွၾကပါတယ္
တခ်ိဳ ့သူေတြက အေမရီကန္ ေက်ာင္းသား ေတြသခ်ာၤ ညံတာ၊ ဂ်ပန္၊တရုုပ္၊ အိႏၵယ အာရွေက်ာင္းသားေတြသခ်ာၤေတာ္
အေမရိကန္ ေရာက္ျမန္မာမိသားစုုေတြကိုု
တေန ့မွာ သမီးငယ္နစ္ေယာက္ မိုုက္ကရိုုေ၀့ထဲမွာ ပီစာ ကိုုေႏြးေနတံုုး ခလုုတ္မွားနိပ္ၾကတဲ့အတြက္ မိုုက္ကရိုုေ၀့ ပ်က္သြားတယ္။ အေမျပန္လာရင္ ဆူေတာ့မွာပဲဆိုုျပီး သူတိုု ့ညီအမ နစ္ေယာက္ စိုုးရိမ္ေနၾကတယ္ ။ ငိုုေနၾကတယ္။ ကိုုမူးသာလည္း ကေလးေတြ အငိုု တိတ္ေအာင္ ဆိုုျပီး ကဲ မငိုု ေနၾကတဲ့ အေမျပန္လာရင္ ေဖေဖလုုပ္တာ ဆိုုျပီး ေျပာလိုုက္မယ္ဆိုုျပီ ေခ်ာ့လုုိက္ေတာ့ အငယ္ဆံုုးသမီးေလးက ‘’you are lire’’ အေဖလိမ္တာပဲလုုိ့ေအာ္ဟစ္ေတာ
အေမရိကန္ ေက်ာင္းေတြရဲ့ထူးျခားခ်က္တခ
ဒီလိုုပညာေရးစနစ္ ျမန္မာ ျပည္မွာရိွခဲ့သလား လိုု ့ေမးရင္ ရိွခဲ့ပါတယ္လုုိ ့ က်ေနာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္ ။ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ားလက္ထက္က ပညာေရးဟာ ဒီထက္ေတာင္လြတ္လပ္မႈရိွခဲ့ၾ
ဘုုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြမွ
ျမန္မာ ျပည္မွာ တကယ္ဒီမိုုကေရစီရိွခဲ့မယ္ဆိ
ျမန္မာေတြဟာ ေတာ္ၾကတယ္။
အေမရိကန္ နိင္ငံမွာ ဆူခ်ီ အစားေသာက္က ေပၚျပဴလာျဖစ္ေနတယ္။ ဆူခ်ီစားတာဟာ လူတန္းစားတရပ္လုုိျဖစ္ေနတယ္
ေနာက္တခုုက ျမန္မာ ေတြဟာ အေျခခံရိုုးသားမႈရိွေနၾကေသå
ျမန္မာေတြဟာ ေတာ္ၾကတယ္။ထက္ျမက္ၾကတယ္။ ျမန္မာေတြကိုု တံုုးသြားေအာင္ လုုပ္လိုုက္တဲ့တရားခံက ဦးေန၀င္းပဲ။ သူလက္ထက္ကေနစျပီးျမန္မာေတြက
ျမန္မာ ပညာေရးဟာ ေဒါက္တာ ဇာနည္ ေျပာသလိုု ဖ်က္ဆီးစရာမလိုုေတာ့ေအာင္ ပ်က္စီးသြားရေလျပီဆိုုသလိုု
တကၠသိုုလ္ေကာ္လိပ္ေတြဟာလြတ္
အခုု ေက်ာင္းသားေတြ ပညာေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးကိုုလု
ဒီလႈပ္ရွားမႈကိုု လူတိုုင္း လူတိုုင္ း ပါ၀င္ေထာက္ခံရမယ္။ ဒါဟာ သမိုုင္း၀င္လႈပ္ရွားမႈၾကီးျ
မိုုးသီးဇြန္
ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁၅၊ ၂၀၁၅.
Credit to: Moe Thee Zun
Copy from his Facebook post: https://www.facebook.com/moethee.zun?fref=photo